การศึกษาการเจริญเติบโตและผลผลิตข้าวขาวดอกมะลิ 105 โดยวิธีการผลิตแบบอินทรีย์และแบบทั่วไปในจังหวัดอุบลราชธานี

การทดลองครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการเจริญเติบโตและผลผลิตข้าวขาวดอกมะลิ 105 ภายใต้การจัดการปุ๋ยแบบอินทรีย์และแบบทั่วไปในจังหวัดอุบลราชธานี การทดลองแบ่งเป็น 2 ส่วน คือ การทดลองในแปลงนาเกษตรกรและการทดลองในเรือนทดลอง การทดลองที่แปลงนาเกษตรกรบ้านหว้าน อำเภอสำโรง จังหวัดอุบลราชธานี จัดการทดลองแบบ Factorial in Randomized Complete Block Design (RCBD) จำนวน 3 ซ้ำ ประกอบด้วย 2 ปัจจัย คือ ปัจจัยที่หนึ่งกลุ่มเกษตรกรปลูกข้าวอินทรีย์ 3 ราย โดยมีเกษตรกรปลูกข้าวทั่วไปเปรียบเทียบ ปัจจัยที่สองปุ๋ยอินทรีย์ 3 ชนิด คือ ปุ๋ยพืชสด (ถั่วพุ่มอัตรา 7 กก./ไร่) ปุ๋ยโบกาฉิอัตรา 200 กก./ไร่ และไม่ใส่ปุ๋ย ผลการทดลอง พบว่า เกษตรกรปลูกข้าวอินทรีย์ได้ผลผลิต 295 กิโลกรัมต่อไร่สูงกว่าเกษตรกรปลูกข้าวทั่วไปที่ได้ผลผลิตเพียง 276 กิโลกรัมต่อไร่ ทั้งนี้เนื่องจากข้าวอินทรีย์มีองค์ประกอบผลผลิต คือ จำนวนเมล็ดต่อรวงเปอร์เซนต์เมล็ดดี น้ำหนัก 1000 เมล็ด และดัชนีเก็บเกี่ยวสูงกว่าข้าวทั่วไป สำหรับต้นข้าวในระยะแตกกอสูงสุด พบว่า ข้าวอินทรีย์มีปริมาณและการดูดใช้ไนโตรเจนในใบ, ต้น และรากต่ำกว่าต้นข้าวทั่วไป 3 เท่า แต่ปริมาณการดูดใช้ฟอสฟอรัสและโพแทสเซียมในต้นข้าวอินทรีย์มีสูงกว่าต้นข้าวทั่วไป 3 และ 2 เท่าตามลำดับ ส่วนในระยะเก็บเกี่ยว พบว่า ต้นข้าวอินทรีย์มีปริมาณฟอสฟอรัสและโพแทสเซียมสูงกว่าต้นข้าวทั่วไป 0.009 และ 0.059 เปอร์เซ็นต์ ตามลำดับ ส่วนต้นข้าวทั่วไปมีการดูดใช้ไนโตรเจนและโพแทสเซียมสูงกว่าต้นข้าวอินทรีย์ 3 และ 6 เท่าตามลำดับ สำหรับสมบัติทางกายภาพและเคมีดินหลังการเก็บเกี่ยวผลผลิต พบว่า แปลงปลูกข้าวอินทรีย์ มีปริมาณอินทรียวัตถุไนโตรเจนทั้งหมด และฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์สูงกว่าแปลงปลูกข้าวทั่วไป 2,2 และ 4 เท่า ตามลำดับ