ความหลากหลายของเห็ดในป่าเต็งรังเขตอุทยานแห่งชาติภูพานจังหวัดสกลนคร

การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาความหลากหลายของเห็ดในป่าเต็งรังเขตอุทยานแห่งชาติภูพาน จังหวัดสกลนคร ในปี พ.ศ.2551-2552 โดยวิธีการสุ่มแปลงตัวอย่าง (Releve Method) 2) ศึกษาความสัมพันธ์ของต้นรังกับเอคโตไมคอร์ไรซาบางชนิดในวงศ์ Amanitaceae และ Boletaceae 3) เปรียบเทียบลักษณะทางชีวโมเลกุลของเห็ดตัวอย่างในวงศ์ Amanitaceae และ Boletaceae จากการศึกษาพบว่า
1)มีความหลากหลายของเห็ดในป่าเต็งรัง เขตอุทยานแห่งชาติภูพาน ในปี 2551-2552 พบทั้งหมด 34 ชนิด แบ่งเป็นที่พบทั้งในปี 2551 และ 2552 จำนวน 26 ชนิด คือ Amanita hemibapha (Berk.&Br.) Sacc. subsp. Javanica Cor.&Bas., A.princeps Cor.&Bas., A.umbrinolutea (Secr. Ex Gillet) Bataille, Termitomyces microcarpus (Berk.&Br.) R. Heim, T.perforans Heim, T.striatus f. griseus Heim, Boletellus ananas Curt., Boletus griseipurpureus Cor., B. edulis Bull. Ex Fr., B.luridus Schaeffer ex Fr., Cantharellus cibarius Fries, Craterellus aureus Berk.&Curtis, Astraeus hygrometricus (Pers.) Morgan, Lactarius aquifluus Peck, L.glaucescens Crossl., L.piperatus (Scop ex Fr.) S.F.G., L.vellereus (Fr.) Fr., L.virescens Fr., Mycoamaranthus cambodgensis (Pat.) S.Lumyomg, R.Sanmee, P.Lumyong, Zhu L. Yang and M.Trappe, Russula densifolia (Secr.) Gill, R.emetica (Schaeff.&Fr.) S.F.Gray, R.xelampelina (Schaeff.) Fr., R.foetens (Pers.) Fr., R.rosacea (Pers. Ex Secr.) Fries, R.violeipes Quel. และ R.virescens (Schaeff.) Fries พบเฉพาะในปี 2551 คือ Boletus campestris A.H. Smith & Thiere, Heimiella retispora (Pat.&Bak.) Boedijin, Lentinus polychrous Lev. และ Microporus xanthopus (Fr.) Ktz. พบเฉพาะในปี 2552 จำนวน 4 ชนิด คือ Boletus curtisii M.A. Curtis, B.nobilis Peck, Russula alboareolata Hongo และ R.cyanoxantha (Schaeff. Ex Serc.) Fr. สภาพแวดล้อมทางกายภาพที่ศึกษา คือ ค่าความชื้นสัมพัทธ์ต่ำสุดร้อยละ 54 สูงสุดร้อยละ 96 เฉลี่ยร้อยละ 75 ส่วนใหญ่ที่พบร้อยละ 68-96 จำนวน 28 ชนิด ค่าอุณหภูมิต่ำสุด 28 องศาเซลเซียส สูงสุด 31 องศาเซลเซียส เฉลี่ย 29 องศาเซลเซียส ส่วนใหญ่ที่พบ 29-30 องศาเซลเซียส จำนวน 22 ชนิด ค่าความเป็นกรด-ด่างต่ำสุด 8.9 เฉลี่ย 7 ส่วนใหญ่ที่พบ 7.0-7.9 จำนวน 26 ชนิด ค่าความเข้มแสงต่ำสุด 150 lux สูงสุด 1,800 lux เฉลี่ย 970 lux ส่วนใหญ่ที่พบ 150-500 lux จำนวน 16 ชนิด
2)ความสัมพันธ์ของต้นกล้ารัง (Shorea siamensis Miq.) เมื่อปลูกสปอร์ของเห็ดระโงกขาว (Amanita princeps Cor.&Bas.) เห็ดระโงกเหลือง (Amanita hemibapha (Berk.&Br.) Sacc. subsp. Javanica Cor. & Bas.) เห็ดตับเต่ากระแดง (Boletus chrysenteron Bull). เห็ดผึ้งขมหรือเห็ดเสม็ด) (Boletus griseipurpureus Corner). และเห็ดปอดม้า (Heimiella retispora (Pat&Bak.) Boedijn ที่ระดับความเข้มข้นของสปอร์ที่ 500, 5000 และ 50,000 สปอร์/ต้น วิเคราะห์โดย ANOVA พบว่า ต้นกล้ารังกับ Amanita princeps Cor.&Bas., Amanita hemibapha (Berk.&Br.) Sacc. subsp. Javanica Cor.&Bas., Boletus chrysenteron Bull., Boletus griseipurpureus Cor., Heimiella retispora (Pat & Bek.) Boedijn. ไม่มีความสัมพันธ์กับความสูงและเส้นรอบวงของต้นกล้ารังที่ความเข้มข้นของสปอร์ 500, 5000 และ 50,000 สปอร์/ต้น ที่ระดับความเชื่อมั่นร้อยละ 99
3) การจำแนกลักษณะทางชีวโมเลกุลของเห็ดในวงศ์ Amanitaceae และ Boletaceae จำนวน 4 ตัวอย่าง โดยตรวจหา homology และเปรียบเทียบความเหมือนของ DNA ระหว่างแต่ละตัวอย่าง โดยโปรแกรม BLAST ได้ผลการเปรียบเทียบเห็ด 4 ชนิด คือ Boletus nobilis Peck มีความคล้ายคลึงกับ Heiniella retispora (Pat & Bek.) Boedijn. ที่เปอร์เซ็นต์ identity เท่ากับร้อยละ 97 Boletus edulis Bull.ex Fr. มีความคล้ายคลึงกับ Tylopilus felleus ที่เปอร์เซ็นต์ identity เท่ากับร้อยละ 91 Heimiella retispora (Pat&Bek.) Boedijn. มีความคล้ายคลึงกับ Xerocomus sp. ที่เปอร์เซ็นต์ identity เท่ากับร้อยละ 99 และ Amanita princeps Cor.&Bas. มีความคล้ายคลึงกับ Amanita egregia ที่เปอร์เซ็นต์ identity เท่ากับร้อยละ 98