ผลกระทบและการปรับตัวของผู้ประกอบการร้านยาจากข้อตกลงทางการค้าของประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน กรณีศึกษา: เขตพื้นที่ชายแดนจังหวัดอุบลราชธานี ศรีษะเกษ สุรินทร์ มุกดาหารและนครพนม

หลังจากเปิดประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนเป็นที่คาดว่าการค้าระหว่างประเทศจะดีขึ้น แต่กลับให้ผลที่ไม่ชัดเจน ผู้ประกอบการในพื้นที่ชายแดนกลับได้รับผลกระทบด้วย การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษากระทบและการปรับตัวของผู้ประกอบการร้านยาในพื้นที่ชายแดนจากการเปิดประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน อาศัยระเบียบวิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ เก็บข้อมูลด้วยการสัมภาษณ์ระดับลึกกับผู้ประกอบการร้านยาในพื้นที่ตลาดชายแดนและเมืองใหญ่ตามเส้นทางการค้ากับชายแดนไทย-ลาว และไทย-กัมพูชา ในพื้นที่ 5 จังหวัด จำนวน 13 ร้าน ข้อมูลถูกวิเคราะห์เชิงเนื้อหาตามกรอบแนวคิดการบริหารธุรกิจ ผลการศึกษาพบว่า หลังการเปิดประชาคมอาเซียน มีบริษัทยาไทยเข้าไปลงทุนในประเทศลาวและกัมพูชามากขึ้น การเดินทางระหว่างประเทศสะดวกขึ้นไม่จำกัดเฉพาะพื้นที่ชายแดนเท่านั้น การค้าชายแดนซบเซาลง ผู้ประกอบการร้านยาในพื้นที่ชายแดนส่วนใหญ่ได้รับผลกระทบในแง่ยอดขายและจำนวนลูกค้าลดลง มีกำไรลดลงเพราะราคาขายถูกกดดันให้ลดลงจากการแข่งขันทางการค้าที่รุนแรงขึ้น ผู้ประกอบการมีกลยุทธ์การปรับตัวหลายด้าน คือ ด้านสินค้า ด้านราคา ด้านสถานที่ขาย ด้านการส่งเสริมการขาย ด้านภาษาและการสื่อสาร และการลงทุนระหว่างประเทศ ซึ่งส่วนใหญ่เป็นการปรับตัวเพื่อประคับประคองกิจการ บางรายต้องปิดกิจการลง มีไม่กี่รายที่มีการขยายการค้าระหว่างประเทศเพิ่มขึ้น การลงทุนในประเทศเพื่อนบ้านยังไม่ได้รับความสนใจจากผู้ประกอบการร้ายามากนัก หากต้องการให้การค้าระหว่างประเทศในอาเซียนเพิ่มมากขึ้น รัฐบาลและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในท้องถิ่น ควรจะสนใจปัญหาผลกระทบที่เกิดขึ้นกับการค้าในพื้นที่ชายแดนและหามาตรการส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศอย่างชัดเจน