แนวทางการพิจารณาการจัดการขยะมูลฝอยในโครงการก่อสร้างเขื่อนไฟฟ้าพลังน้ำในสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว

การพัฒนาโครงการก่อสร้างเขื่อนไฟฟ้าพลังน้ำในสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว เป็นเป้าหมายหลักของรัฐบาลในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจของประเทศให้เจริญเติบโตเทียบเท่ากับประเทศอื่น และเพื่อหลุดพ้นออกจากประเทศด้อยพัฒนาในปี 2025 ซึ่งการพัฒนาดังกล่าว ต้องตระหนักในด้านการรักษาสิ่งแวดล้อมแบบยั้งยืนด้วย ในปัจจุบัน กระบวนการพิจารณาและการดำเนินงานก่อสร้าง โครงการเขื่อนไฟฟ้าพลังงานน้ำในสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว ยังไม่ครอบคลุมถึงด้านการจัดการขยะมูลฝอย ดังนั้น การศึกษาครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อหาแนวทางการพิจารณาการจัดการขยะมูลฝอยของโครงการก่อสร้างเขื่อนไฟฟ้าพลังน้ำในสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาวให้มีความเหมาะสมในทางปฏิบัติและดำเนินโครงการ หากมีแนวทางพิจารณาการจัดการขยะมูลฝอยที่เหมาะสมแล้ว โครงการจะก่อให้เกิดประโยชน์ต่อประชาชนและพื้นที่อย่างคุ้มค่า และเป็นโครงการต้นแบบให้กับการพัฒนาเขื่อนไฟฟ้าพลังน้ำสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาวให้มีประสิทธิภาพ การศึกษาครั้งนี้ เป็นการศึกษาข้อมูลจาก 2 แหล่งที่สำคัญ คือ ข้อมูลที่เป็นส่วนของกระบวนการพิจารณาผลกระทบด้านสิ่งแวดล้อมจองโครงการ และข้อมูลโครงการกรณีศึกษาใน 5 โครงการ จากการเก็บรวบรวมข้อมูล แล้วนำมาวิเคราะห์หาปัญหาในการพิจารณาผลกระทบด้านสิ่งแวดล้อมและการจัดการขยะมูลฝอยในโครงการก่อสร้างเขื่อนไฟฟ้าพลังน้ำ พบว่า มีสาเหตุมาจาก (1) กรอบกำหนดของหน่วยงาน ข้อกำหนดของระเบียบ กฎหมาย และนโยบาย ยังไม่ได้กำหนดให้มีการจัดการขยะมูลฝอยของโครงการ (2) ขาดหน่วยงานเฉพาะการจัดการขยะมูลฝอยของโครงการ และ (3)กระบวนการพิจารณาและประเมินผลกระทบด้านสิ่งแวดล้อมของโครงการในปัจจุบัน ยังไม่ได้ครอบคุลมเอาปัญหาของขยะมูลฝอยเข้าในการพิจารณาด้วย
จากการศึกษาสภาพปัญหาเกี่ยวกับขยะมูลฝอยในโครงการก่อสร้างเขื่อนไฟฟ้าพลังน้ำ พบว่ามีสาเหตุหลัก คือ (1) โครงการยังไม่ได้ทำการศึกษาความเหมาะสมและความเป็นไปได้ รวมถึงการประเมินผลกระทบด้านขยะมูลฝอยของโครงการ (2) โครงการยังไม่มีหลักการและรูปแบบในการจัดการขยะมูลฝอยที่ถูกหลักวิชาการ และ (3) การกำหนดนโยบาย การบริหารงาน และการร่วมมือประสานงานกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ไม่มีความชัดเจนในการปฏิบัติทำให้เกิดปัญหาของขยะมูลฝอยในโครงการ ดังนั้น จากสภาพปัญหาดังกล่าว จึงควรมีแนวทางในการพิจารณาการจัดการขยะมูลฝอยในโครงการก่อสร้างเขื่อนไฟฟ้าพลังน้ำให้มีความเหมาะสมและมีประสิทธิภาพ ควรกำหนดให้กรมมลพิษทำหน้าที่ในการพิจารณากลั่นกรองการจัดการขยะมูลฝอยของโครงการ และกำหนดกรอบหลักการ มาตรการ รวมถึงแนวทางในการพิจารณาการจัดการขยะมูลฝอยเข้าในกระบวนการพิจารณาผลกระทบด้านสิ่งแวดล้อมของโครงการ ตามที่ได้เสนอคู่มือการพิจารณาการจัดการขยะมูลฝอยของโครงการก่อสร้างเขื่อนไฟฟ้าพลังน้ำ เพื่อตรวจสอบความเหมาะสมในการปฏิบัติของโครงการ และในระหว่างการดำเนินการก่อสร้างเขื่อนไฟฟ้าพลังน้ำต้องมีหน่วยงานที่เกี่ยวข้องติดตามตรวจสอบอย่างเป็นระบบ นอกจากนั้น ได้เสนอแนวทางในการพิจารณาการจัดการขยะมูลฝอยในระดับกระทรวง และระดับท้องถิ่น เพื่อเป็นแนวทางในการพิจารณาและดำเนินโครงการให้มีความเหมาะสมและมีประสิทธิภาพในการปฏิบัติโครงการ การศึกษาครั้งนี้ สามารถใช้เป็นข้อมูลเบื้องต้นในการปรับปรุงและพิจารณาการศึกษาความเหมาะสมและเป็นไปได้ในการจัดการขยะมูลฝอยของโครงการก่อสร้างเขื่อนไฟฟ้าพลังน้ำในสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว