กลวิธีการถามในปริจเฉทการสัมภาษณ์รายการวิทยุคลับฟรายเดย์

วัตถุประสงค์ในการวิจัยนี้เพื่อศึกษาโครงสร้างปริจเฉทการสัมภาษณ์ ตามแนวชาติพันธุ์วรรณนาแห่งการสื่อสาร ศึกษากลวิธีทางภาษาในปริจเฉทที่ผู้สัมภาษณ์ใช้ในรายการวิทยุคลับฟรายเดย์ และศึกษาปฏิบัติการทางสังคมในรายการวิทยุคลับฟรายโดยผู้วิจัยเก็บข้อมูลคลิปวิดีโอรายการย้อนหลังตอนที่ออกอากาศในปี พ.ศ. 2560 – พ.ศ. 2561 จํานวน 10 ตอน จากการศึกษาโครงสร้างปริจเฉทการสัมภาษณ์ในรายการวิทยุคลับฟรายเดย์ ตามกรอบ SPEAKING ของ Hymes โดยแบ่งการวิเคราะห์ออกเป็น 3 ส่วน ทําให้ได้ ขอสรุปดังนี้ 1) โครงสร้างของการสัมภาษณ์ในรายการวิทยุ “คลับฟรายเดย” มีการจัดช่วงของรายการ แบ่งเป็น 3 ตอน คือ ช่วงนําเข้าสู่รายการ ช่วงสัมภาษณ์ ช่วงปิดการสัมภาษณ์ 2) ลักษณะและประเภทของปริจเฉทการสัมภาษณ์รายการ “คลับ ฟรายเดย์” เป็นการสัมภาษณ์เพื่อบุคลิกภาพ เรื่องเกี่ยวกับชีวิตของผู้ให้สัมภาษณ์โดยดึงเพียงประเด็นที่ผู้ให้สัมภาษณ์โทรศัพท์เข้ามาเล่าในรายการตามประเด็นที่ได้กําหนดไว้
ในแตละครั้ง ซึ่งผู้ให้สัมภาษณ์อาจมาจากหลายสาขาอาชีพที่ไมเกี่ยวกับเรื่องนั้น ๆ ได้ 3) ปริบทของปริจเฉทการสัมภาษณ์รายการวิทยุ “คลับฟรายเดย์” มีลักษณะสัมพันธ์กันกับจุดประสงค์ของรายการซึ่งมีผลต่อการกําหนดฉาก การลําดับวัจนกรรม การเลือกใช้ภาษาและการใช้น้ําเสียงปริจเฉทการสนทนารายการวิทยุ “คลับฟรายเดย์” มีจุดประสงค์หลักที่แน่นอน คือ การรับฟังและใหคําปรึกษาพร้อมกับให้ความบันเทิงแก่ผู้รับชมรายการ
ผลการศึกษากลวิธีทางภาษา พบว่า ผู้สัมภาษณ์ใช้วัจนกรรมการถาม สามารถจําแนกตามกลุ่มวัจนกรรมได้ 4 กลุ่ม ได้แก่ 1) กลุ่มบอกกล่าว 2) กลุ่มชี้นํา 3) กลุ่มแสดงความรู้สึก และ 4) กลุ่มผูกมัดใช้กลวิธีคู่ถ้อยคําถาม – ตอบ พบ 2 กลวิธีคือ 1) คู่ถ้อยคําถาม – ตอบแบบเสร็จสิ้นในหนึ่งคู่ และ 2) คู่ถ้อยคําถาม – ตอบแบบยืดเยื้อ กลวิธีการถามที่ปรากฏ มีทั้งสิ้น 4 กลวิธี คือ การถามแบบชี้นําคําตอบ การถามโดยใช้รูปประโยคขอร้อง การถามย้ำ การถามในลักษณะสรุปประเด็น และใช้กลวิธีเสริมการถามที่เป็นลักษณะเด่นในรายการวิทยุคลับฟรายเดย์ มีทั้งสิ้น 13 กลวิธี คือ 1) การเสริมคําตอบ 2) การกล่าวแสดงความชื่นชมผู้ให้สัมภาษณ์ 3) การใช้ความเปรียบหรืออุปลักษณ์ 4) การแสดงอารมณ์และความรู้สึกรวมต่อเรื่องที่สัมภาษณ์ ได้แก่ การใช้คําอุทาน การใช้ถ้อยคําแสดงความเห็นและอารมณ์ความรู้สึก 5) กลวิธีการใช้ความสุภาพเพื่อสร้างความสนิทสนม 6) การหยอกเย้า 7) การใช้ถ้อยคําแนะนําและให้กําลังใจ 8) การใช้คําคม สํานวน สุภาษิต 9) การกล่าวตักเตือน 10) การแสดงคําพูดเน้นย้ำความคิดของผู้ให้สัมภาษณ์ 11) การชี้ให็เห็นข้อบกพร่อง 12) การสร้างความเป็นกันเอง 13) การฝากขอคิดให้แก่ผู้ฟังทางบ้าน กลวิธีใช้เสริมการถามที่พบมากที่สุด คือ กลวิธีการใช้ถ้อยคําแนะนําและให้กําลังใจ
ผลการศึกษาปฏิบัติการทางสังคมในรายการวิทยุคลับฟรายเดย์ พบว่า มีการนําเสนอชุดความคิดได้ 11 ชุด ได้แก่ 1) แนวปฏิบัติเกี่ยวกับความรักและความสัมพันธ์ในการใช้ชีวิตคู่ 2) เรื่องสังคมของเพศที่สาม 3) แนวคิดเรื่องบทบาทของคุณแมเลี้ยงเดี่ยว 4) แนวคิดเรื่องศีลธรรม 5) ความเชื่อต่างศาสนา 6) การแต่งงานแบบคลุมถุงชน 7) แนวปฏิบัติของผู้หญิงทํางานที่เก่งและสวย 8) การต่อต้านความรุนแรง 9) การสร้างจิตสาธารณะ 10) ปฏิสัมพันธทางสังคมออนไลน์ 11) การประพฤติตนในด้านต่าง ๆ ชุดความความคิดนี้ล้วนแต่สื่อสารกับคนในสังคมอย่างแยบยลเพื่อปลูกฝังให้เป็นสมาชิกที่พึงประสงค์ของสังคมให้สอดคลองกับค่านิยม ความเชื่อ และอุดมการณ์หลัก ๆ ของสังคม ให้สมาชิกสามารถอยู่ร่วมกันได้อย่างสงบสุข