การศึกษาผลของความชื้นดินในนาข้าวที่มีผลต่อการเจริญเติบโตและผลผลิตของถั่วลิสงพันธุ์ต่าง ๆ ภายหลังจากการเก็บเกี่ยวข้าว

ในการวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาลักษณะการเจริญเติบโต ผลผลิตและองค์ประกอบผลผลิตของถั่วลิสง 3 พันธุ์เมื่อปลูกหลังนาโดยอาศัยความชื้นดิน ใช้แผนการทดลอง Randomized Complete Block Design (RCBD) มีจำนวน 4 ซ้ำ ตำรับทดลองประกอบด้วยถั่วลิสง 3 พันธุ์ คือไทนาน9 ขอนแก่น60-1 และขอนแก่น60-2 ผลการทดลองพบว่าถั่วลิสงพันธุ์ขอนแก่น 60-1 ให้ผลผลิตฝักแห้งสูงสุด 140 กิโลกรัม/ไร่ แตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติเมื่อเปรียบเทียบกับพันธุ์ไทนาน9 และขอนแก่น60-2 ที่ให้ผลผลิตเพียง 121 และ 119 กิโลกรัม/ไร่ ปัจจัยที่แสดงถึงศักยภาพในการให้ผลผลิตถั่วลิสงได้แก่ องค์ประกอบผลผลิต ดัชนีเก็บเกี่ยวและเปอร์เซ็นต์กระเทาะ จากการวิเคราะห์การเจริญเติบโตของถั่วลิสง พบว่า พันธุ์ขอนแก่น60-1 ที่ให้ผลผลิตสูงสุดมี LAI RGR CGR NAR และ SLW ในช่วงอายุ 62-89 วัน สูงกว่าถั่วลิสงพันธุ์ไทนาน9 และขอนแก่น60-2 เมื่อพิจารณาปริมาณธาตุอาหารในดินก่อนปลูกและหลังเก็บเกี่ยวไม่พบความแตกต่างกันทางสถิติระหว่างถั่วลิสงทั้ง 3 พันธุ์ แต่พบแนวโน้มว่าปริมาณไนโตรเจนทั้งหมด ปริมาณอินทรีย์วัตถุ และโปแตสเซียมที่แลกเปลี่ยนได้มีปริมาณลดลงในดินหลังเก็บเกี่ยวเฉลี่ย 4, 15 และ 67 เปอร์เซ็นต์ตามลำดับเมื่อเปรียบเทียบกับดินก่อนปลูก สำหรับปริมาณแคลเซียมที่แลกเปลี่ยนได้มีแนวโน้มเพิ่มขึ้น 8 เปอร์เซ็นต์ ส่วนปริมาณฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์เพิ่มขึ้นถึง 3 เท่าเมื่อเปรียบเทียบกับดินก่อนปลูก จากการทดลองนี้สรุปว่าความชื้นดินอาจมีผลต่อการเกิดความเครียดน้ำในถั่วลิสงตลอดจมความเป็นประโยชน์ของธาตุอาหารที่มีผลต่อการลดการเจริญเติบโตและผลผลิตถั่วลิสงโดยเฉพาะในช่วงที่ถั่วลิสงอายุ 62-112 วันหลังงอก ระดับความชื้นดินลดลงเหลือ 53-62.5 เปอร์เซ็นต์ของระดับความชื้นสนาม