การพัฒนาวัสดุจากพืชวงศ์หญ้าร่วมกับเศษวัสดุเหลือทิ้งจาการเกษตรกรรมเพื่อพัฒนาผลิตภัณฑ์

การวิจัยมีวัตถุประสงค์ ศึกษาการใช้ประโยชน์และกระบวนการผลิตจากพืชวงศ์หญ้าร่วมกับวัสดุเหลือจากการเกษตรกรรมในพื้นที่ภาคกลางของประเทศไทย และศึกษาแนวทางการนำวัสดุที่พัฒนามาใช้ในงานออกแบบผลิตภัณฑ์อย่างยั่งยืน ซึ่งเป็นการวิจัยเชิงทดลอง โดยศึกษาพืชวงศ์หญ้าและวัสดุเหลือจากเกษตรกรรมพื้นที่ราบลุ่มภาคกลางประเทศไทย ในปี 2553-2555 ด้านสัณฐานวิทยา การใช้ประโยชน์ กระบวนการผลิต จากพืชวงศ์หญ้า 5 วงศ์ย่อย 7 เผ่า 15 เผ่าย่อย 49 สกุล 76 ชนิด เลือกชนิดที่มีคุณสมบัติเหมาะสม 8 ชนิด ร่วมกับเศษเหลือจากการเกษตรกรรม คือ เหง้ามันสำปะหลัง ทำการทดลองแปรรูปตามสัณฐานเดิมด้วยการฟั่น ถัก ทอ สาน และทดลองแปรรูปสัณฐานของวัสดุด้วยการบดย่อย ผสมวัสดุเข้าด้วยกัน โดยมีกาวเป็นตัวประสานขึ้นรูปด้วยการอัดแม่พิมพ์ และขึ้นรูปแบบอัดแผ่นด้วยเครื่องอัดร้อน ตามมาตรฐาน (JIS A 3908-1994) ผลทดสอบคุณสมบัติด้านความต้านทานแรงดัดและมอดุลัสยืดหยุ่น พบว่าแผ่นประกอบที่ความหนาแน่น 850 กิโลกรัมต่อลูกบาศก์เมตร และผสมกาวร้อยละ 12 จะให้ค่าเฉลี่ยความต้านทานแรงดัด 14.24 นิวตันต่อตารางมิลิเมตร ปริมาณความชื้นร้อยละ 7.6 มอดุลัสยืดหยุ่น 1800 ความยึดเหนี่ยวของตะปูเกลียว 375.2 แรงยึดเหนี่ยวภายใน 0.18 การดูดซึมน้ำเวลา 2 ชั่วโมง ร้อยละ 8.2 มาตรฐานวัสดุยังไม่ถึงเกณฑ์มาตรฐาน การนำไปใช้ควรใช้ในการตกแต่งสวยงามมากกว่ารับแรงกดหนัก ๆ
ผลที่ได้วัสดุใหม่ที่ได้พัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์ผ่านกระบวนการออกแบบ เป็นผลิตภัณฑ์กระเป๋าถักด้วยเชือกที่ทอจากใบหญ้า เครื่องเรือนจากวัสดุแผ่นอัดและผลิตภัณฑ์ตกแต่งบ้านพักอาศัย ประเมินความพึงพอใจ 1) ด้านการผลิตวัสดุค่าเฉลี่ย 3.86 ความพึงพอใจอยู่ในระดับดี 2) ด้านการผลิตในระบบอุตสาหกรรมค่าเฉลี่ย 4.23 ความพึงพอใจอยู่ในระดับดี 3) ด้านการออกแบบเครื่องเรือนค่าเฉลี่ย 4.37 ความพึงพอใจอยู่ในระดับดี 4) ความพึงพอใจต่อผลิตภัณฑ์ของกลุ่มตัวอย่างชุมชนภาคกลางค่าเฉลี่ย 4.32 ความพึงพอใจอยู่ในระดับดี และ 5) ความพึงพอใจต่อผลิตภัณฑ์ของกลุ่มตัวอย่างผู้บริโภคค่าเฉลี่ย 4.21 อยู่ในระดับดี
ข้อเสนอแนะในการนำผลการวิจัยไปใช้ด้านการผลิตวัสดุสามารถใช้กระบวนการในการวิจัยกับวัสดุอื่น ๆ ในพื้นที่เกษตรกรรมได้ ในด้านการออกแบบผลิตภัณฑ์สามารถต่อยอดในเชิงพาณิชย์ได้โดยคำนึงถึงประสิทธิภาพเชิงนิเวศเศรษฐกิจ ข้อเสนอแนะในการวิจัยครั้งต่อไปในประเด็นการยอมรับของผู้บริโภคกับผลิตภัณฑ์ที่ผลิตจากวัสดุธรรมชาติ