บทบาทของอาเซียนด้านการจัดการความมั่นคงภายในภูมิภาค

งานวิจัยนี้เป็นการศึกษาข้อมูลเชิงคุณภาพ โดยศึกษาประเด็นความมั่นคงภายในภูมิภาคผ่านกรอบแนวคิด Eclecticism โดยมีวัตถุประสงค์การวิจัย คือ 1) เพื่อศึกษาบทบาทของอาเซียนในการจัดการความมั่นคงภายในภูมิภาค 2) เพื่อศึกษามาตรการและกลไกต่าง ๆ ที่อาเซียนใช้ในการจัดการต่อประเด็นความขัดแย้งด้านความมั่นคงภายในภูมิภาค และ 3) เพื่อศึกษาประสิทธิภาพและข้อจำกัดของกลไกการจัดการความมั่นคงของอาเซียน
จากการศึกษาพบว่า 1) อาเซียนมีบทบาทในการจัดการต่อประเด็นความขัดแย้งด้านความมั่นคงที่เกิดขึ้นภายในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ โดยเฉพาะในการจัดการต่อกรณีปัญหาซาบาห์ และสงครามอินโดจีนครั้งที่สาม 2) อาเซียนได้พัฒนากลไลทั้งในรูปแบบที่เป็นกลไลเชิงสถาบันและกลไกเชิงค่านิยม โดยอาเซียนได้ใช้กลไกทั้งสองรูปแบบควบคู่กันในการจัดการต่อประเด็นความขัดแย้งที่เกิดขึ้นภายในภูมิภาค 3)กลไกการจัดการความขัดแย้งของอาเซียนมีประสิทธิภาพในการป้องกันไม่ให้เกิดความขัดแย้งจนกลายเป็นสงครามระหว่างประเทศ และกลไกเชิงค่านิยมมีประสิทธิภาพในการสร้างแนวปฏิบัติระหว่างกัน อย่างไรก็ตามกลไกในการจัดการด้านความมั่นคงของอาเซียนมีข้อจำกัดที่สำคัญคือ การขาดทรัพยากร การขาดอำนาจบังคับใช้ทางกฎหมาย และหลักวิถีอาเซียน (โดยเฉพาะอย่างยิ่งหลักการการไม่แทรกแซงกิจการภายในและหลักฉันทามติ) ทำให้การจัดการต่อปัญหาไม่เกิดประสิทธิภาพเท่าที่ควร