อิทธิพลของ NAA BA น้ำตาลซูโครสและอาหารเสริมต่อการเจริญของโปรโตคอร์มเอื้องสายสามสี (Dendrobium crystallinum Rchb.f.)

การศึกษาอิทธิพลของ NAA (naphthalene acetic acid) BA (benzyladenine) น้ำตาลซูโครส และอาหารเสริม ต่อการเจริญของโปรโตคอร์มเอื้องสายสามสี (Dendrobium crystallinum Rchb.f.) เพื่อใช้เป็นข้อมูลเบื้องต้นในการขยายพันธุ์และอนุรักษ์พันธุ์กล้วยไม้ป่า นำโปรโตคอร์มของกล้วยไม้สายสามสีที่เพาะจากเมล็ดและเพิ่มจำนวน ในอาหารเหลว Murashige and Skoog (MS) ที่ไม่เติมสารควบคุมการเจริญ ศึกษาอิทธิพลของ NAA BA และน้ำตาลซูโครส นำโปรโตคอร์มที่มีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางเริ่มต้นเฉลี่ย 5 มิลลิเมตร มาเลี้ยงในอาหารสูตร MS ที่มีน้ำตาลซูโครส (0 10 20 และ 30 กรัมต่อลิตร) และ NAA (0.0, 1.0, 2.5 และ 5.0 มิลลิกรัมต่อลิตร) ร่วมกับ BA (0.0, 1.0, 2.5, และ 5.0 มิลลิกรัมต่อลิตร) เลี้ยงเป็นเวลา 12 สัปดาห์ พบว่า สูตรอาหาร MS เติมน้ำตาลซูโครส 20 กรัมต่อลิตร ที่มี BA 5.0 มิลลิกรัมต่อลิตร เพียงชนิดเดียว มีผลชักนำให้โปรโตคอร์มมีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางที่ดีที่สุด ส่วนสูตรอาหาร MS เติมน้ำตาลซูโครส 30 กรัมต่อลิตร ที่มี BA 1.0 มิลลิกรัมต่อลิตร เพียงชนิดเดียวมีผลชักนำให้โปรโตคอร์มมีที่มีน้ำหนักสดและน้ำหนักแห้งดีที่สุดและนำมาศึกษาในอาหารสูตร MS ที่มีระดับน้ำตาลซูโครส 20 และ 30 กรัมต่อลิตร และ NAA (0.0, 0.25, 0.5, 0.75 และ1.0 มิลลิกรัมต่อลิตร) ร่วมกับ BA (0.0, 0.25, 0.5, 0.75 และ 1.0 มิลลิกรัมต่อลิตร) เลี้ยงเป็นเวลา 12 สัปดาห์ พบว่า สูตรอาหาร MS เติมน้ำตาล 20 กรัมต่อลิตร ที่มี NAA 0.5 มิลลิกรัมต่อลิตร ร่วมกับ BA 1.0 มิลลิกรัมต่อลิตร มีผลชักนำให้โปรโตคอร์มมีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง น้ำหนักสดและน้ำหนักแห้งดีที่สุด จากนั้นศึกษาการชักนำให้โปรโตคอร์มสามารถพัฒนาไปเป็นต้นอ่อนที่สมบูรณ์ โดยย้ายโปรโคคอร์มไปเพาะเลี้ยงในอาหาร MS เติมน้ำตาล 20 กรัมต่อลิตร ที่มีการเติมอาหารเสริมชนิดต่าง ๆ (น้ำมันมะพร้าว 150 มิลลิลิตรต่อลิตร กล้วยหอมสับ 50 กรัมต่อลิตร มันฝรั่งสับ 50 กรัมต่อลิตร น้ำมะพร้าว 150 มิลลิิลิตรต่อลิตรร่วมกับ กล้วยหอมสับ 50 กรัมต่อลิตรร่วมกับมันฝรั่งสับ 50 กรัมต่อลิตร เลี้ยงเป็นเวลา 12 สัปดาห์ พบว่า โปรโตคอร์มที่เลี้ยงในอาหารที่มีการเติมมันฝรั่งสับ 50 กรัมต่อลิตรร่วมกับกล้วยหอมบด 50 กรัมต่อลิตร มีการพัฒนาเป็นยอดจำนวนมาก ให้ความยาวของใบ ความสูงของต้น จำนวนราก และความยาวรากได้ดีที่สุด เมื่อย้ายต้นกล้าเอื้องสายสามสีไปปลูกในสภาพโรงเรือน โดยใช้วัสดุกาบมะพร้าวสับ และ เวอร์มิคูไลท์ (vermiculite) พบว่า ต้นกล้าเอื้องสายสามสีที่ปลูกใน กาบมะพร้าวสับ และต้นกล้าที่ปลูกในเวอร์มิคูไลท์ มีอัตราการรอดชีวิต 80 เปอร์เซ็นต์และ 90 เปอร์เซ็นต์ ตามลำดับ เมื่อเลี้ยงเป็นเวลา 28 วัน