วัดปุญญานิวาส หรือวัดบ้านเป้า อำเภอตระการพืชผล จังหวัดอุบลราชธานี เสนาสนะที่สำคัญน่าศึกษาเรียนรู้ ได้แก่ ประตูก่ออิฐถือปูนทางเข้าวัดด้านทิศตะวันออกและทิศใต้ ศิลปะงานช่างแบบญวน พระเจ้าใหญ่โพธิ์ศรี พระประธานในอุโบสถ เป็นพระพุทธรูปปางมารวิชัย ปูนปั้นลงรักปิดทอง มีลักษณะโดดเด่น คือ นั่งขัดสมาธิในลักษณะขาซ้ายทับขาขวา ซึ่งโดยทั่วไปจะให้ขาขวาทับขาซ้าย อายุกว่า 100 ปี มีพระครูไพโรจน์บุญญากร เป็นเจ้าอาวาส ท่านมีความรักความชอบในศิลปวัฒนธรรมของท้องถิ่นเป็นอย่างมาก จึงได้สะสมสิ่งของเครื่องใช้ต่าง ๆ ที่อยู่ในวิถีชีวิตของคนอีสานไว้อย่างมากมาย เช่น ผ้าทอ เครื่องมือทอผ้า ขันหมาก เชี่ยนหมาก พาน กระเช้าน้ำ ขันปากหนาม โฮงฮด หีบใส่เสื้อผ้า (อูบ) เกวียน เป็นต้น
ประวัติวัดปุญญานิวาส อำเภอตระการพืชผล จังหวัดอุบลราชธานี
ประวัติวัดปุญญานิวาส ตามที่มีการบันทึกไว้ตั้งเมื่อ พ.ศ. 2305 เดิมมีชื่อว่า วัดศรีโพธิ์ไทร ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา เมื่อวันที่ 22 มกราคม 2531 ลําดับเจ้าอาวาสอดีตถึงปัจจุบัน รูปที่ 1 พระแมง รูปที่ 2 พระแก้ว รูปที่ 3 พระจันทร์ รูปที่ 4 พระเสาร์ รูปที่ 5 พระถ้ำ รูปที่ 6 พระคํา รูปที่ 7 พระขีด รูปที่ 8 พระพุธ รูปที่ 9 พระอ่อน รูปที่ 10 พระหยุย รูปที่ 11 พระอธิการพิน ยโสธโร ดํารงตําแหน่งเมื่อ พ.ศ. 2538-2547 รูปที่ 12 พระครูไพโรจน์บุญญากร ดํารงตําแหน่งเมื่อ พ.ศ. 2547-
พระครูไพโรจน์บุญญากร เจ้าอาวาสวัดปุญญานิวาส
พระครูไพโรจน์บุญญากร เจ้าอาวาสในขณะนี้ ท่านมีความรักความชอบในศิลปวัฒนธรรมของท้องถิ่นเป็นอย่างมาก จึงได้สะสมสิ่งของเครื่องใช้ต่าง ๆ ที่อยู่ในวิถีชีวิตของคนอีสานไว้อย่างมากมาย เช่น ผ้าทอ เครื่องมือทอผ้า ขันหมาก เชี่ยนหมาก พาน กระเช้าน้ำ ขันปากหนาม โฮงฮด หีบใส่เสื้อผ้า (อูบ) เกวียน เป็นต้น สิ่งของเหล่านี้ยังไม่มีการจัดระบบแต่อย่างใด ทั้งนี้ท่านมีแนวคิดที่จะปรับปรุงซ่อมแซมศาลาการเปรียญหลังเก่าซึ่งเป็นอาคารไม้ จากนั้นจะได้นำสิ่งของเหล่านี้ไปจัดแสดงเพื่อให้เป็นที่ศึกษาเรียนรู้ของชุมชนต่อไป
พระครูไพโรจน์บุญญากร ท่านเป็นเป็นคนบ้านเป้า ซึ่งเป็นหมู่บ้านที่ยังคงรักษาศิลปวัฒนธรรมและประเพณีไว้อย่างเหนียวแน่น ท่านมีความสนใจและศึกษาจนทำให้ท่านเป็นผู้หนึ่งที่มีความรู้ความสามารถ มีองค์ความรู้ต่าง ๆ มากมาย ท่านสามารถเล่าเรื่องราวต่าง ๆ เกี่ยวกับศิลปวัฒนธรรม ประเพณี และภูมิปัญญาท้องถิ่นต่าง ๆ ได้อย่างสนุกสนานและน่าฟัง หากมีโอกาสได้เข้าไปที่บ้านเป้า หรือที่วัดปุญญานิวาส ก็สามารถแวะเวียนไปพูดคุยกับท่านได้
ที่ตั้ง วัดปุญญานิวาส
บ้านเป้า หมู่ที่ 3 ตําบลเป้า อําเภอตระการพืชผล จังหวัดอุบลราชธานี
พิกัดภูมิศาสตร์ วัดปุญญานิวาส
15.683970, 104.952780066
บรรณานุกรม
พระครูไพโรจน์บุญญากร. สัมภาษณ์, 19 มกราคม 2560.
มะลิวัลย์ สินน้อย, ผู้รวบรวม. (2551). ฐานข้อมูลวัดในจังหวัดอุบลราชธานี, 2 มีนาคม 2560. http://www.esanpedia.oar.ubu.ac.th/ubon_temple