เขิง | Objects in Mekong Regions

เขิง คือ ตะแกรงที่ทำด้วยไม้ไผ่สาน ใช้สำหรับช้อนปลา เรียกว่า เขิงซ่อนปลา ซึ่งส่วนใหญ่จะเป็นปลาขนาดเล็ก เช่น ปลาสร้อย ปลาซิว เป็นต้น ส่วนเขิงร่อนข้าวจะมีลักษณะแตกต่างกันเล็กน้อย นั้นคือ เขิงร่อนข้าวไม่จำเป็นจะต้องทำก้นตะแกรงลึกมากเหมือนเขิงช้อนปลา เพราะสะดวกในการร่อนรำออก หรือร่อนปลายข้าวให้แยกออกจากเมล็ดข้าว นอกจากนำไปใช้ร่อนข้าวร่อนรำแล้วยังใช้เป็นที่ตากอาหาร เช่น ปลา เนื้อ หรือตากเมล็ดพันธุ์พืชต่าง ๆ ได้ดวย

ลักษณะของเขิง

เขิงทำจากไม้ไผ่สานตาขนาดเล็ก ส่วนตอกสำหรับสานเขิงก็นิยมใช้ตอกไม้ไผ่ขนาดเล็ก ส่วนปากเขิงจะทำขอบด้วยไม้ไผ่เพื่อสะดวกในการใช้จับถือ และเพื่อให้มีความมั่นคงแข็งแรง โดยใช้ไม้ไผ่เหลาให้บางพอสมควรขนาดยาว 1 รอบของปากเขิง มาทำเป็นวงกลม 2 อัน นำไม้ไผ่ขอบเขิงทั้งสองมาวงรอบปากเขิง โดยให้ไม้ไผ่ขอบเขิงขนาบตอกสานปากเขิงไว้ให้แน่น ใช้หวายมัดเป็นเปลาะ ๆ โดยรอบให้มีความแข็งแรง ส่วนตัวตะแกรงนั้น สานด้วยตอกขนาดเล็กเป็นลายขัด เว้นช่องให้เป็นตาขนาดเล็ก

1.ถ้าเป็นเขิงช้อนปลา จะทำก้นเขิงให้ลึกประมาณ 1 ฟุต เพื่อที่จะกักขังปลาขณะที่ใช้ช้อนปลาในน้ำ หรือเพื่อกันไม่ให้ปลากระโดดออกได้ง่ายเมื่อยกเขิงขึ้นจากน้ำ

2.ถ้าเป็นเขิงร่อนข้าว ก้นเขิงจะตื้น คือ ตัวตะแกรงเป็นแผ่นแบบเรียบ มีเพียงขอบตะแกรงโดยรอบยกขึ้นเล็กน้อยเท่านั้น

จำนวน : 3 ชิ้น

เขิง จำลอง

ลักษณะ : รูปร่างกลม สานด้วยไม้ไผ่เหลาแบนขนาดประมาณ 0.5 เซนติเมตร สานลายขัด

ขนาด : เส้นผ่านศูนย์กลาง 33 เซนติเมตร ขอบทำด้วยติวไม้ไผ่ สูง 2.5 เซนติเมตร ร้อยขอบด้วยไนล่อน