การเจริญสติ หรือ การทำความรู้ตัว เป็นวิถีทางที่ตรงไปตรงมาที่สุด ที่จะพาเราแหวกออกจากโลกของความปรุงแต่ง หรือความคิดนึกทั้งหลาย ซึ่งปิดกั้นเราไว้จากสัจธรรมที่แท้จริง ทันทีที่เราแยกตนเองออกจากโลกของความคิดปรุงแต่งได้ จิตของเราจะมีคุณภาพที่จะมองเห็นปรมัตถธรรมที่กำลังปรากฏและเกิดดับ

ก่อนที่จะศึกษาประวัติพระเถระผู้ดำรงสมณศักดิ์ที่พระธรรมธีรราชมหามุนี เป็นรวยรูปนั้นควรได้รู้เรื่องสมณศักดิ์ทั่วไปและสมณศักดิ์ตำแหน่งนี้ สมณศักดิ์ เป็นคำเรียกอิสริยยศแห่งพระสงฆ์ ที่พระธรรมธีรราชมหามุนี เป็นราชทินนามที่ไพเราะทั้งโดยอรรถและพยัญชนะ

เมื่อเกิดปัญหาจากตัณหาก็ทำให้มนุษย์ต้องคิดหาทางออกที่จะแก้ปัญหาให้ถูกต้อง แล้วก็ได้มองเห็นว่าในการบริโภคนั้นมนุษย์จะต้องรู้ว่าสิ่งนั้น ๆ มีคุณค่าต่อชีวิตจริงหรือไม่ อาหารอะไรมีคุณค่าต่อชีวิต และกินแค่ไหนจึงจะพอดีกับความต้องการของชีวิต ไม่ใช่กินไปตามตัณหาที่อยากเสพสุขเวทนาของรสอร่อยเท่านั้น

ในฤดูดอกไม้บานเป็นฤดูที่ยังความรื่นรมย์ให้แก่มนุษย์และสัตว์ ดอกไม้หลากชนิด หลายสี บานสะพรั่ง อวดสีและกลิ่นอยู่บนต้น บางอย่างหอมมาก บางอย่างหอมน้อย บางอย่างไม่หอมเลย บางอย่างสวยทั้งสีและกลิ่น บางอย่างหอมชั่วเวลาเช้า บางอย่างหอมตอนสาย บางอย่างหอมเวลาบ่าย บางอย่างหอมเวลาเย็น บางอย่างหอมเฉพาะกลางคืน บางอย่างหอมทั้งวันทั้งคืน แต่บางอย่างก็หอมทนอยู่ได้หลายวัน แต่คนที่มีศีลมิได้เป็นเช่นนั้น

หม่อมเจียงคำ (บุดโรบล) ชุมพล ณ อยุธยา เป็นบุตรีคนที่ 9 ของท้าวสุรินทร์ชมพู (หมั้น) นางดวงจันทร์ เกิดเมื่อ พ.ศ. 2422 ที่เมืองอุบลราชธานี ได้เข้าพิธีบายศรีสู่ขวัญถวายตัวเป็นหม่อมห้ามในพระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมหลวงสรรพสิทธิประสงค์ เมื่อเดือนมีนาคม รศ.112 (พ.ศ.2436)

ลักษณะสังคมอีสานเป็นสังคมเกษตรกรรม มีลักษณะเป็นครอบครัวขยายความสัมพันธ์ภายในหมู่บ้านมีความใกล้ชิดคุ้มเคยกันดี ลักษณะนิสัยเป็นคนเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ รักสนุก เชื่อถือโชคลาง เชื่อเรื่องบุญกรรม ซื่อสัตย์ เชื่อคนง่าย ในสังคมอีสานจะใช้ขนบธรรมเนียมประเพณีเป็นเครื่องมือในการควบคุมสังคม

ท่านพระอาจารย์มั่น ภูริทัตตเภระ เป็นอาจารย์ทางวิปัสสนาซึ่งควรได้รับยกย่องสรรเสริญอย่างยิ่งจากบรรดาศิษย์ผู้อยู่ใกล้ชิดท่าน ว่าเป็นอาจารย์วิปัสสนาชั้นเยี่ยมในสมัยปัจจุบัน จากเนื้อธรรมที่ท่านแสดงออก ซึ่งเป็นธรรมชั้นสูง ผู้ที่อยู่ใกล้ชิดได้มีโอกาสฟังอย่างถึงใจตลอดมา ทำให้ปราศจากความสงสัยในองค์ท่านว่าสมควรตั้งอยู่ในภูมิธรรมชั้นใด ท่านมีคนเคารพนับถือมาก ทั้งบรรพชิตและคฤหัสถ์ในภาคต่าง ๆ เกือบทั้งประเทศไทย

อุบลราชธานีได้มีบทบาทสำคัญต่อเมืองราชธานี (กรุงเทพมหานคร) และเมืองต่าง ๆ ในภูมิภาคนี้เป็นอย่างยิ่ง เป็นศูนย์กลางการปกครอง การบริหาร การเก็บส่วยอากรอื่น ๆ เมื่อการปฏิรูปการปกครองสมัยใหม่ในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว อุบลราชธานีก็ยังมีบทบาทและความสำคัญหรือยิ่งกว่าเดิมอีก เป็นที่ตั้งกองบัญชาการมณฑลอีสาน