ธรรมบทวิจารณ์

พระพุทธศาสนามีหลักสำคัญอยู่ 3 อย่าง คือ ปริยัติ ปฏิบัติ และปฏิเวธฯ ปริยัติเป็นดุจแผนที่สำหรับชี้ทางให้ถึงจุดประสงค์ คือปฏิเวธ โดยอาศัยแผนที่ คือปริยัติฯ ปฏิเวธ คือการถึงจุดประสงค์ และเสริมสันติสุข ตามภูมิชั้นของการปฏิบัติฯ อันเป็นหลักสำคัญ 3 อย่างนี้ ถ้าขาดหรือพิการเสียอย่างใดอย่างหนึ่งย่อมทำให้พระพุทธศาสนาอยู่ในฐานะที่งอนแง่น ถ้าเปรียบกับต้นไม้ ปริยัติเป็นดุจรากของต้นไม้ ปฏิบัติเป็นดุจลำต้น ปฏิเวธเป็นดุจกิ่งกานสาขา ดอกผล และใบ ต้นไม้ถ้ารากไม่ดี ลำต้นก็อยู่ในฐานะอันง่อนแง่น ถูกลมพัดก็โค่นได้โดยง่าย แต่ถ้าตรงกันข้ามก็ย่อมเป็นต้นไม้ที่มั่นคงแข็งแรง แม้ถูกลมพัดจัดก็ไม่อาจโค่นลงได้ฉันใด พุทธศาสนามีรากฐาน คือปริยัติไม่ดี คือไม่มีพุทธบริษัทตั้งหน้าอุทิศชีวิตจิตใจตัวให้แก่การศึกษาปริยัติมากพอ ย่อมจะกำจัดปรับวาท คือถ้อยคำที่เป็นข้าศึกต่อถ้อยคำสั่งสอน และสัทธรรมปฏิรูปไม่ได้ อ่านต่อ…

บุญมี พิมพ์โพธิ์. (2494). ธรรมบทวิจารณ์. พระนคร : ส.ธรรมภักดี.