เราทุกคนทราบและเข้าใจแล้วว่าการมาปฏิบัติธรรมของอุบาสกอุบาสิกานั้นยาก คำที่ว่า มายาก คือ ต้องเสียสละงานของท่านมาช่วงจังหวะวันศุกร์ เสาร์ อาทิตย์ ทั้งที่บางท่านก็ทำงานตลอดไม่มีวันหยุด บางท่านก็หยุดวันอาทิตย์วันเดียว ก็น่าเห็นใจ ถึงกระนั้นก็ตาม ท่านยังอุตส่าห์เสียสละเวลามาสร้างความดีมีประโยชน์ต่อการงานในระหว่างงานหรือกิจส่วนตัวนั้น การสละเวลามาสร้างความดีเช่นนี้หาได้ยากมาก แต่พวกที่จะเสียสละและตัดปลิโพธกังวลได้นั้นต้องเป็นบุคคลที่เห็นคุณค่าของชีวิต

การรู้ภาษาธรรม เรียกว่า มีธรรมจักษุ แปลว่ามีดวงตาเห็นธรรม เรียกเป็นบุคคลว่า พระโสดาบัน แปลว่าผู้เข้ากระแสนิพาน เพราะสรุปแล้วพุทธศาสนาสอนตายเรื่องเกิดเท่านั้น โดยสอนว่าถ้าตายแล้วยังเกิดอีกก็ยังเวียนว่ายอยู่ ยังเป็นทุกข์ ถ้าตายแล้วไม่เกิดอีกก็พ้นเวียนว่าย พ้นทุกข์ (ถึงนิพพาน)

เป็นหนังสือที่ให้ความรู้เกี่ยวกับปฏิจาสมุปปาทธรรม ได้แก่ สังสารวัฏอันหมุนเวียนอยู่โดยไม่หยุดยั้ง อันมีธรรม คือ อวิชชาเป็นตัวจักรใหญ่เป็นมูลเหตุ แล้วตัวธรรมอื่น ๆ ก็เกิดขึ้นเป็นไปตามกันพร้อมกับเป็นปัจจัยซึ่งกันและกันประหนึ่งสายโซ่ พระผู้มีพระภาคพระองค์ทรงเทศนาว่าเพราะชาติจึงได้มี ชรา มรณะ และเพราะกรรมภพจึงได้มีชาติ เพราะอวิชชชาจึงได้มีสังขาร ซึ่งเกิดแล้วเกิดอีก ตายแล้ว ตายอีก ต้องเกิดต้องตายอยู่ซ้ำ ๆ ซาก ๆ เป็นเรื่องใหญ่

สํสาเร สงฺสรนฺตานํ สพฺพทุกฺขํ อุปฺปชฺชติ สุขทุกฺขานิจฺจตา สพฺเพ เทวา มนุสฺสา จาติฯ อนุสนธิพระสัทธรรมเทศนา สารนี้อาตมาภาพขออนุโมทนาด้วยท่านพุทธสาสนิกชน มีท่านทานิสราธิบดีสามีทานเป็นต้นเป็นประธาน ผู้มีขันธสันดานบริบูรณ์ด้วยคุณสัทธา เชื่อแน่ในกระแสธรรมเทศนาของสมเด็จพระมหากรุณาสัมมาสัมพุทธองค์ที่ทรงตรัสให้จตุบริษัทรู้เห็นธรรมที่เป็นจริง จึงได้พากันปรารถนาจะสดับรับรสพระสัทธรรมเทศนา พระไตรลักษณ์ อยากจะให้แจ้งประจักษ์ในธรรมที่ล้ำลึก

ทุก ๆ คนไม่ว่าจะเป็นใครย่อมปรารถนาความสุขไม่ปรารถนาความทุกข์กันทั้งนั้น แต่บางคนก็มีความสุขสมตามความปรารถนา แต่บางคนก็ไม่มีความสุขสมตามความปรารถนา พระพุทธเจ้าทรงแสดงธรรมโปรดประชาชนนั้น มิใช่ว่าพระองค์จะแสดงธรรมให้ประชาชนทุกคนไปสวรรค์ ไปนิพพาน พระองค์ทรงแสดงธรรมตามความเหมาะสมแก่บุคคลนั้น ๆ คือว่าแสดงธรรมให้ได้รับประโยชน์เป็นขั้น ๆ ถ้าผู้ใดต้องการประโยชน์สุขในปัจจุบันพระองค์ก็ทรงแสดงธรรม เพื่อให้เขาได้รับประโยชน์สุขในปัจจุบัน ส่วนผู้ใดต้องการประโยชน์สุขในภายหน้า พระองค์ก็แสดงธรรมให้เขาได้รับประโยชน์สุขในภายภาคหน้า

เรื่องที่จะพูดกันในวันนี้ความจริงข้าพเจ้าปาฐกถาที่ไหนก็ไม่อยากจะตั้งชื่อ เพราะว่าชื่อเรื่องนั้นไม่สำคัญ พูดเรื่องเกี่ยวกับหลักธรรมให้ฟังแล้วก็เป็นใช้ได้ แต่ว่าคุณปุ่นผู้ตั้งองค์การฟื้นฟูพระพุทธศาสนา เคี่ยวเข็ญจะเอาชื่อเรื่องให้ได้ ข้าพเจ้าเลยบอกว่าจะพูดเรื่อง ชาวพุทธควรจะเชื่ออย่างไร เมื่อเดือนก่อนโน้น ข้าพเจ้าเดินทางไปแสดงปาฐกถาที่เมืองสุโขทัยเป็นเวลา ๑๕ วัน ที่สุโขทัยมีเรือนจำอยู่สองแห่ง เรือนจำประจำสุโขทัยและเรือนจำสวรรคโลก

ความเจริญของพระศาสนานั้น มันอยู่ที่การศึกษาการปฏิบัติของพุทธบริษัท ถ้าหากว่าพุทธบริษัทไม่ได้ศึกษาธรรมะให้เข้าใจ แล้วก็ไม่ได้ปฏิบัติตามสิ่งที่ตนเข้าใจนั้นก็เรียกว่าศาสนายังไม่เจริญ แม้ว่าเราจะมีวัตถุทางศาสนามากมาย เช่น มีโ

พระธรรมเทศนาของหลวงพ่อเทียน จิตฺตสุโก ซึ่งกล่าวถึงการมีหูทิพย์ ตาทิพย์เพื่อมองเห็นได้ยินการปรากฏของอวิชชา นั่นก็คือ โลภะ โทสะ โมหะ ซึ่งทางที่เราจะมีหูทิพย์ ตาทิพย์ได้นั้น เราต้องฝึกสติ สมาธิ ปัญญา เพื่อให้รู้เท่าทันการเข้ามาของอวิชชาเหล่านั้น

พระธรรมเทศนาของพระภิกขุ ปัญญานันทมุนี เพื่อให้พุทธศาสนิกชนได้ระลึกและทราบความจริงที่เกิดขึ้นของพระพุทธศาสนา เนื่องจากท่านได้เล็งเห็นว่าได้เกิดมีความเชื่อผิด ๆ เกิดขึ้นในพุทธศาสนา จึงเห็นควรได้ชำระความคิดผิด ๆ เหล่านั้น เพื่อให้ทุกคนเข้าใจความจริอันเป็นเหตุและผลของพุทธศาสนาสืบไป