สมอไทย

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Terminalia chebula Retz. Var. chebula

ชื่อวงศ์: COMBRETACEAE

ชื่อสามัญ: สมอไทย

ชื่อท้องถิ่น: สมอไทย สมออัพยา ส้มมอ

ลักษณะ: ไม้ต้น สูง 5-10 เมตร เปลือกสีน้ำตาลปนเทา ผิวแตกเป็นสะเก็ดและเป็นร่องลึกตามยาว กิ่งอ่อนและยอดอ่อนมีขนสีน้ำตาลปกคลุม ใบเดี่ยว เรียงแบบกึ่งตรงข้าม รูปรีหรือรูปไข่ กว้าง 5-12 เซนติเมตร ยาว 8-20 เซนติเมตร ปลายใบแหลม ฐานใบมนค่อนข้างเบี้ยว ขอบใบเรียบ โคนใบมีต่อมขนาดใหญ่ 1 คู่ ดอกช่อแบบช่อแยกแขนง ออกตามปลายกิ่งหรือซอกใบ กลีบเลี้ยง 5 กลีบ กลีบดอก 5 กลีบ สีเหลืองนวล เกสรเพศผู้มี 10 อัน ผลสดรูปรี ผิวเกลี้ยง เมล็ดแข็ง

ส่วนที่ใช้ : เปลือก

สีที่ได้: สีดำ สีเขียว

เทคนิควิธีการย้อมสี: การย้อมสีดำจากเปลือกสมอ ให้เอาเปลือกสมอมาต้มเคี่ยวให้แห้งจนงวดพอสมควร รินเอาแต่น้ำใส่หม้อดิน เอาเส้นใยที่เตรียมไว้ลงย้อมขณะที่น้ำสียังร้อนอยู่ จะได้สีดำแกมเขียวเข้ม ถ้าต้องการได้สีเขียว ใช้เส้นใยที่ผ่านการย้อมสีครามมาย้อมจะได้สีเขียวตามต้องการ การย้อมสีเขียวจากเปลือกสมอ เอาเปลือกสมอมาต้มเคี่ยวให้แห้งพอสมควร รินเอาแต่น้ำใส่หม้อดิน เอาเส้นใยที่ผ่านการย้อมครามมาครั้งหนึ่งแล้ว ลงไปย้อมในน้ำสีที่ยังร้อนอยู่ ต้มต่อไปประมาณ 1 ชั่วโมง หมั่นกลับเส้นใยไปมา เพื่อให้สีดูดซึมอย่างสม่ำเสมอ พอได้สีตามต้องการยกเส้นใยขึ้นกระตุก ตากให้แห้ง จะได้สีเขียวตามต้องการ