พันธุ์ไม้ | ส่วนที่ใช้ย้อม | สารที่ช่วยติดสี | สีที่ย้อมได้ |
กระโดน | เปลือกของต้น | สารส้ม | น้ำตาล |
กระถิน | ต้น | เกลือ | น้ำตาล |
แก้ว (ดอกแก้ว) | ใบ | จุนสี | เขียวตองอ่อน |
ข้าว | ใบกล้าข้าว | จุนสี | เขียวออกเหลือง |
ขี้เหล็กเทศ | ดอก | จุนสี | น้ำตาลเข้ม |
เข | แก่น | สารส้ม | เหลืองทอง |
ขนุน | แก่น | สารส้ม | เหลือง |
คำแสด | เมล็ด | – | ส้ม |
คูน | เปลือกของต้น | สารส้ม | น้ำตาลทองเหลือง |
คูน | เปลือกของต้น | จุนสี | น้ำตาลเข้ม |
ครั่ง | รัง | มะขามเปียก+สารส้ม | แดงอมม่วง |
โคลนดำ | เนื้อโคลน | – | เทา ดำ |
จามจุรี | เปลือกของต้น | สารส้ม | น้ำตาลอ่อน |
ชงโค | เปลือกของต้น | สารส้ม | น้ำตาลอ่อน |
ชมพู่แก้มแหม่ม | ใบ | จุนสี | น้ำตาล |
ชุมเห็ด (ต้นขี้กราก) | ใบ | จุนสี | น้ำตาลออกเขียว |
ดาวกระจาย | กลีบดอก | สารส้ม | เหลืองส้ม |
ดางเรือง | กลีบดอก | สารส้ม | เหลืองทอง |
ดินแดง | เนื้อดิน | – | สีปูน |
ตะขบไทย | ใบ | จุนสี | เขียวขี้ม้า |
ตะขบฝรั่ง | เปลือกของต้น | สารส้ม | น้ำตาล |
ตะแบก | เปลือกของต้น | สารส้ม | น้ำตาลออกเหลือง |
ตะแบก | เปลือกของต้น | จุนสี | น้ำตาลออกเขียว |
ตาล | ก้าน | จุนสี | น้ำตาล |
ติ้ว | เปลือกของต้น | โคลนดำ | ดำออกน้ำตาล |
ทับทิม | เปลือกของผลสด | สารส้ม | เหลืองดำ |
ทองกวาว | เปลือกของต้น | จุนสี | สีโอวัลติน |
นนทรี (อะราง) | เปลือกของต้น | โคลนดำ | น้ำตาลออกดำ |
นนทรี (อะราง) | เปลือกของต้น | จุนสี | น้ำตาลออกส้ม |
นนทรี (อะราง) | เปลือกของต้น | สารส้ม | น้ำตาลออกเหลือง |
ประดู่ | เปลือกของต้น | สารส้ม | น้ำตาลออกเหลือง |
ประดู่ | เปลือกของต้น | จุนสี | น้ำตาลออกแดง |
ฝาง | แก่นไม้ | สารส้ม | แดงออกส้ม |
ฝรั่งขี้นก | เปลือกของต้น | สารส้ม | น้ำตาลออกเหลือง |
พะยอม | เปลือกของต้น | สารส้ม | น้ำตาลออกเหลือง |
เพกา (ลิ้นฟ้า) | เปลือกของต้น | สารส้ม | เหลือง |
เพกา (ลิ้นฟ้า) | เปลือกของต้น | จุนสี | น้ำตาลออกเหลือง |
เพกา (ลิ้นฟ้า) | เปลือกของต้น | สารส้มแล้วหมักโคลนดำ | เขียวขี้ม้า |
เฟื้องฟ้า (ดอกสีชมพู) | ใบ | จุนสี | เขียวขี้ม้าอ่อน |
เฟื้องฟ้า (ดอกสีชมพู) | ดอก | สารส้ม | สีส้มอ่อน |
มะกรูด | ใบ | จุนสี | เขียวขี้ม้าอ่อน |
มะเกลือ | ผลดิบ | โคลนดำ | ดำ |
มะขามป่า | เปลือกขอนต้น | สารส้ม | น้ำตาล |
มะพร้าว | เปลือกผลอ่อน | – | น้ำตาลออกชมพู(อ่อน) |
มะพร้าว | เปลือกผลอ่อน | จุนสี+สารส้ม | น้ำตาลออกชมพู(เข้ม) |
มะพร้าว | เปลือกผลอ่อน | โคลนดำ | เทาอมม่วง |
มะพร้าว | เปลือกผลแก่ | – | น้ำตาล (โอวัลติน) |
มะพร้าว | เปลือกผลแก่ | จุนสี+สารส้ม | น้ำตาลออกเหลือง |
มะพร้าว | เปลือกผลแก่ | โคลนดำ | เทาออกน้ำตาล |
มะม่วงแก้ว | เปลือกของต้น | จุนสี | น้ำตาลออกเขียว |
มะม่วงแก้ว | เปลือกของต้น | น้ำมะขามเปียก | น้ำตาลออกส้ม |
มะม่วงแก้ว | เปลือกของต้น | สารส้ม | เหลืองอมน้ำตาล |
มะม่วงแก้ว | ใบ | จุนสี | เขียวขี้ม้า |
มะม่วงแก้ว | ใบ | สารส้ม | เหลือมอมน้ำตาล |
มะเหลี่ยม | ผลดิบ | จุนสี+สารส้ม | น้ำตาลออกเหลือง |
มังคุด | เปลือกผลสด | น้ำปูนใส | น้ำตาลออกส้ม |
มังคุด | เปลือกผลสด | จุนสี+สารส้ม | น้ำตาลเหลือง |
ยูคาลิปตัส | ใบ | สารส้ม | เหลืองอมเขียว |
ยอป่า | ราก | สารส้ม | ส้ม |
ยอป่า | ใบ | สารส้ม | เหลืองอมน้ำตาล |
ระหุ่ง | ใบ | สารส้ม | เหลืองอ่อน |
เล็บมือนาง (สะมัง) | ใบ | จุนสี | เขียวขี้ม้าอมน้ำตาล |
สะแก | เปลือกของต้น | สารส้ม | น้ำตาลออกเหลือง |
สะเดา | เปลือกของต้น | สารส้ม | น้ำตาลออกแดง |
สาบเสือ | ใบ | จุนสี | เขียวขี้ม้า |
สักอ่อน | ใบ | น้ำมะขามเปียก | แดงออกน้ำตาล |
สบู่แดง (สบู่เลือด) | ใบ | จุนสี | เขียว |
สบู่แดง (สบู่เลือด) | ใบ | สารส้ม | เขียวออกเหลือง |
สมอ | ใบ | จุนสี | เขียวออกน้ำตาล |
สมอ | ใบ | สารส้ม | เหลืองอมเขียว |
สมอ | ผล | สารส้ม | เหลืองอมเขียว |
สมอ | เปลือกของต้น | จุนสี | น้ำตาลออกเขียวเข้ม |
สมอ | เปลือกของต้น | สารส้ม | น้ำตาลออกเหลือง |
หูกวาง | ใบ | จุนสี | เขียวอมน้ำตาล |
หูกวาง | ใบ | สารส้ม | เหลืองออกเขียว |
หมาก | เนื้อผล | – | น้ำตาลอมชมพู |
หมาก | เนื้อผล | จุนสี | น้ำตาลออกแดงเข้ม |
หมาก | เนื้อผล | สารส้ม | น้ำตาลออกเหลือง |
หว้า | เปลือกของต้น | – | น้ำตาล |
หว้า | เปลือกของต้น | โคลนดำ | ดำออกเทา |
อ้างอิง
นันทนัช พิเชษฐวิทย์. เอกสารประกอบการอบรม เทคนิคการฟอกย้อมไหม. บุรีรัมย์: คลินิกเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภัฏบุรีรัมย์