รวบรวมข้อมูลประวัติงานประเพณีและวัฒนธรรมชุมชนเหล่าเสือโก้ก

หัวหน้าโครงการ : เมธี แก่นสาร์

ขณะที่พระวอพระตาและไพร่พลส่วนหนึ่งเลือกตั้งถิ่นฐานที่ดอนมดแดง มีบางส่วนได้เดินทางไปที่ตั้งถิ่นฐานที่บ้านชีทวน และสามครอบครัวคือครอบครัวของพ่อเฒ่าจารย์ท้าว ครอบครัวพ่อเฒ่าตุ่ม และครอบครัวพ่อเฒ่าหล้าได้เดินทางขึ้นเหนือมาที่บ้านถ่อน ซึ่งอยู่ริมห้วยนาดูนหรือห้วยหอไตรปัจจุบัน และอยู่ห่างจากที่ตั้งของบ้านเหล่าเสือโก้กปัจจุบันไปทางทิศใต้ประมาณ 2-3 กิโลเมตร ทั้งนี้ไม่มีข้อมูลยืนยันว่า 3 ครอบครัวนี้พบและสมทบกับครอบครัวของพ่อเฒ่าวงศ์ละครที่อพยพมาจากอัตปือ ประเทศลาว ณ ที่ใด อาจเป็นไปได้ว่าครอบครัวของพ่อเฒ่าวงศ์ละครนนี้อาจเดินทางมาจากลาวโดยตรงและอพยพมาเรื่อยแล้วมาพบกันที่บ้านถ่อน หรืออาตมาสมทบพบกันที่ดอนมดแดงแล้วอพยพมาที่บ้านถ่อนพร้อม ๆ กันทั้ง 4 ครอบครัว ข้อมูลมีเพียงว่า สี่ครอบครัวได้ร่วมกันตั้งบ้านเหล่าเสือโก้ก โดยทำเลที่ตั้งแรกคือ บ้านถ่อน

แม้จะหาข้อมูลยืนยันไม่ได้ว่าการก่อตั้งบ้านเหล่าเสือโก้กเกิดขึ้นในปีใด แต่เมื่อข้อมูลจากการสัมภาษณ์ลูกหลานของหนึ่งในสี่ครอบครัวแรกที่ตั้งหมู่บ้านระบุว่าบรรพบุรุษบอกเล่าต่อ ๆกันมาว่าครอบครัวที่ติดตามพระวอจากหนองบัวลำภูมาก่อตั้งหมู่บ้านไม่ได้มีการหยุดตั้งถิ่นฐานที่ดอนมดแดงก่อนแต่แยกเดินทางต่อมาที่บ้านถ่อนเลย (นั่นหมายความว่าหากเหล่าบรรพบุรุษเหล่านี้จะได้หยุดพักที่ดอนมดแดงบ้างก็เป็นเพียงระยะเวลาสั้นไม่นาน ไม่ทันลงหลักปักฐานทำกินอะไรก็อพยพเดินทางมาที่บ้านถ่อนเลย) และบ้านเหล่าเสือโก้กก็เกิดขึ้นพร้อม ๆ กับการเริ่มตั้งเมืองอุบล (ซึ่งได้รับการยกฐานะเป็นเมืองอุบลราชธานี ขึ้นตรงต่อกรุงเทพ เมื่อปี พ.ศ.2335) และบ้านชีทวนข้อมูลปีการอพยพจากหนองบัวลำภูมาที่ดอนมดแดงของพระวอในปลายปี พ.ศ.2314 จึงถือว่าเป็นปีการเริ่มต้นหมู่บ้านเหล่าเสือโก้กเช่นกัน เพราะที่มาของจุดเริ่มต้นของการก่อตั้งจังหวัดอุบลราชธานี บ้านชีทวนและบ้านเหล่าเสือโก้กมาจากกลุ่มคนที่อพยพมาจากที่เดียวกันและในเวลาเดียวกัน เมื่อเป็นที่รับรู้และยอมรับกันว่าบ้านเหล่าเสือโก้กมีจุดเริ่มต้นอยู่ที่บ้านถ่อน เมื่อดูข้อมูลต่าง ๆ ประกอบกันแล้วผู้รวบรวมข้อมูลจึงมีข้อสันนิษฐานว่าปีที่เริ่มต้นการตั้งหมู่บ้าน คือ ปลายปี พ.ศ.2314

ในด้านเชื้อสาย จากข้อมูลที่ได้จากการรวบรวมสืบค้นประวัติชุมชนเหล่าเสือโก้กในครั้งนี้ สรุปได้ว่า เชื้อสายบรรพบุรุษดั้งเดิมของชาวเหล่าเสือโก้กนั้นโดยสถานที่มาจากหนองบัวลำภูและอัตปือ แต่โดยเชื่อสายมาจากเวียดนามและจีน และเมื่อรวมกับอีกสองครอบครัวที่ไม่มีข้อมูล สันนิษฐานได้ว่าอาจเป็นเชื้อสายไทยจากหนองบัวลำภูโดยตรงหรือสายที่มีเชื้อสายเดิมจากประเทศลาวก็เป็นไปได้ เพราะหนองบัวลำภูก็มีอายุเก่าแก่ รวมทั้งมีการขุดพบทางโบราณคดีว่าน่าจะมีคนอาศัยอยู่ที่นี่ตั้งแต่สมัยก่อนประวัติศาสตร์ สมัยยุคทวาราวดี ก่อนจะผ่านยุคของเรืองอำนาจมาสู่ยุคล้านช้างและกลายเป็นเมืองหน้าด่านของเวียงจันทร์ อย่างไรก็ตามเมื่อมาอยู่ที่บ้านเหล่ากลุ่มคนสองสามเชื้อชาตินี้ก็แต่งงานกัน รวมเชื้อสายเป็นไทยบ้านเหล่าเสือโก้กปัจจุบัน

พระพุทธเมตไมตรีศรีมงคล

รายละเอียดเพิ่มเติม : หนังสือประวัติศาสตร์บอกเล่าเหล่าเสือโก้ก รายงานโครงการทำนุบำรุงศิลปวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี ปี 2555